සඤ්ජීව නරකය

බෞද්ධයා නාලිකාවේ අභිධර්ම නිම්තෙර වැඩ සටහන තුළින් දැන ගතිමි. අට මහ නරක අතරින් පළමු වෙනි නරකය සඤ්ජීව නරකය ලෙස නම් කර ඇත. කර්මයට අනුව තමයි පුනර්භවය තීරණය වෙන්නේ. ප්‍රාණඝාත අකුශල කර ගත් පුද්ගලයෝද සත්ත්ව හිංසා කළ අයද බල පුළුවන්කාර කම් පෙන්වමින් මිනිසුන්ට අඩම්තේට්ට්ම් කළ අයද යනාදී නොයෙක් අකුශල ක්‍රියාවන්හි යෙදුනු පුද්ගලයෝ උපදින්නේ මෙම සඤ්ජීව නරකයෙහිය.

ඇවිලී ගත් ගිනි ජාලයකින් සමන්විත සඤ්ජීව නරකයේ යමපල්ලන් විසින් නොයෙක් රත් වූ අවි ආයුධ වලින් කපමින් රහිමින් කුඩු කරමින් සම් පතුරු ගලවමින් වඳ දෙනු ලැබේ. මැරෙන වාර ගණන අනන්තයි. ඒත් එහිම නැවත නැවත උපදිනවා. උපදින වාර ගණනත් අනන්තයි.

පොළොවේ සිට යොදුන් පහළොස්දහසක් යටින් සඤ්ජීව නරකය පිහිටා ඇත. එහි ආයුෂ ප්‍රමානය නිරය වර්ෂ අවුරුදු පන්සියයකි.